Την Τεταρτη, 31 Μαΐου 2023 έγιναν τα εγκαίνια του «Χώρου Πολιτισμού Εργαστήρι ΓΙΩΡΓΗ ΒΑΡΛΑΜΟΥ» στην Αθήνα στο χώρο όπου έζησε και δημιούργησε ο Γεώργιος Βαρλάμος. Τα εγκαίνια τίμησε με την παρουσία του ο Πρόεδρος του ΚΚΕ κ. Δημήτριος Κουτσούμπας. Παρευρέθηκαν επισης πληθος κόσμου και μέσα κοινωνικης Δικτύωσης από την Εύβοια και όχι μόνο. Χαιρετισμό απηύθηναν ο κ. Νίκος Σοφιανος, μέλος της ΚΕ του ΠΓ του ΚΚΕ και η Κ. Εύα Μελά, ζωγραφος-χαράκτρια και μαθήτρια του Γεωργίου Βαρλαμου.  

 

Ο κ. Νικος Σοφιανός εξήρε την προσωπικότητα του Γιώργη Βαρλάμου και το έργο του αλλά και την προσφορά του προς το ΚΚΕ.  

 

Η κ. Ευα Μελά η οποία θα είναι και η υπεύθυνη στο "Εργαστήρι ΓΙΩΡΓΗ ΒΑΡΛΑΜΟΥ"  ανέφερε στο χαιρετισμό της τα εξής: 

 

«Το ΚΚΕ σήμερα εκπληρώνει την υπόσχεσή του προς το σύντροφό μας ζωγράφο και χαράκτη Γιώργη Βαρλάμο που το ΣεπτέμβρΕπίσης να αναφερθεί πως στη συνεδρίαση του ΔΣ 3/6/2023 λάβαμε ομόφωνα απόφαση για οργάνωση επίσκεψης στο Εργαστήρι και την έκθεση μετά το καλοκαίρι και ως 22/10/2023 βέβαια.η κλείνουν 10 χρόνια από το θάνατό του. 

Εγκαινιάζουμε το χώρο όπου θα λειτουργεί ως χώρος πολιτισμού, εκθεσιακός χώρος και εργαστήριο.

Στόχος μας να έρχονται στο φως ξανά τα έργα που άφησε στο ΚΚΕ με περιοδικές εκθέσεις που να καλύπτουν όλο το φάσμα της δημιουργικότητάς του . Ζωγραφική, Χαρακτική και βιβλία που ο ίδιος τα επιμελήθηκε και δημιούργησε έργα για αυτά.Στόχος μας το εργαστήρι του να γίνει όπως το ήθελε ο ίδιος: κυψέλη δημιουργικής δουλειάς αξιοποιώντας την υποδομή που μας άφησε ο σύντροφος.

Νιώθω μεγάλη συγκίνηση και ευχαριστώ το ΚΚΕ που με τίμησε αναθέτοντάς μου την ευθύνη του χώρου του εργαστηρίου του Γ. Β., στον οποίοκοντά, είχα την καλή τύχη να μαθητεύσω για πολλά χρόνια…

Το χώρο τον εγκαινιάζουμε με μια έκθεση ασπρόμαυρης ξυλογραφίας: 

Ο Γιώργης Βαρλάμος  πίστευε στη δύναμη της   Χαρακτικής .

Από τον πρόλογο της έκδοσης της ΣΕ: «Βαθύς γνώστης των μυστικών της κλασικής χαρακτικής, ο ΓΒ καλλιέργησε εξίσου όλα τα είδη της: χαλκογραφία, ξυλογραφία, λιθογραφία, πραγματοποιώντας ένα εντυπωσιακό σε όγκο και σε νοηματική ολοκλήρωση έργο. Έχοντας μελετήσει βαθιά και επίμονα τους τρόπους πιστής απόδοσης των πιο διαφορετικών υλικών (σάρκα, ύφασμα, φυτά) με τα πιο διαφορετικά μέσα (λάδια, ακουαρέλες, χαρακτική), καταλήγει, μέσα από μια αφαιρετική διαδικασία, σε μια ζωγραφική που αποδίδει τη βαθύτερη ουσία της φύσης χωρίς περιττές λεπτομέρειες και σε μια χαρακτική, όπου τα πιο λαμπρά χρώματα είναι παρόντα με τη χρήση μόνο του μαύρου που στο έργο του δίνει πληρότητα και δύναμη.».. 

Ο Γ. Β. Δημιουργεί ξυλογραφίες ενώ αναδεικνύει όσο κανείς την έννοια της υφής στη χάραξη,  αλλά όχι ως κόλπο ή μανιέρα αλλά ως ανάγκη απόδοσης της πραγματικότητας.  Εάν παρατηρήσουμε, είναι μοναδικός ο τρόπος που χειρίζεται το καλέμι του για να αποδώσει την υφή, την αίσθηση..

Θα μου επιτρέψετε μια προσωπική κατάθεση για τον Βαρλάμο: Για εκείνον η τέχνη ήταν εργασία και μάλιστα σκληρή και ολοήμερη. Σηκωνόταν στις 4 το πρωί που ήταν ησυχία και εργαζόταν ακατάπαυστα ως το μεσημέρι νωρίς. Μετά έκανε μια μικρή βόλτα στη γειτονιά για να προμηθευτεί το Ριζοσπάστη και τα ψώνια για τις ανάγκες της ημέρας και αφού ξεκουραζόταν λίγο, συνέχιζε να εργάζεται στο εργαστήρι του ως αργά το απόγευμα.. Πάντα το βραδάκι συναντιόταν με φίλους. Είτε στο εργαστήρι του, είτε πήγαινε στις εκθέσεις για κουβέντα με φίλους ως τα μεσάνυχτα.. Η ζωή του ήταν οργανωμένη, προγραμματισμένη και πλήρης. Γεμάτη δημιουργία και συναισθήματα. 

 

Έλεγε πάντα ότι σημασία έχει το περιεχόμενο των έργων τέχνης , χωρίς όμως να υποτιμάει και την μαστοριά που τη θεωρούσε το μέσον για να μπορέσει οκαλλιτέχνης να πει αυτά που πρέπει να πει με το έργο του..

Στο εργαστήρι του ήταν πάντα ένας σπουδαίος  δάσκαλος για τους νεότερους καλλιτέχνες. Του άρεσε να διδάσκει..  Ήταν γενναιόδωρος στις σχέσεις του. Γενναιόδωρος αλλά και αυστηρός. Ακούραστα μοιραζόταν μαζί μας τις γνώσεις του και την εμπειρία του στη δουλειά.

Ο Γιώργης Βαρλάμος υπηρέτησε με πάθος τη Χαρακτική, γιατί τη θεωρούσε «δημοκρατική τέχνη» που με αυτή το έργο τέχνης μπορεί να είναι προσιτό στους εργαζόμενους.. Όπως σημειώνει ο ίδιος «η χαρακτική άνοιξε το δρόμο προς τη μόρφωση του ανθρώπου με τη γέννηση της τυπογραφίας και κατά συνέπεια με την ευρεία κυκλοφορία του βιβλίου, απρόσιτου μέχρι τότε στο λαό, γιατί το βιβλίο ήταν χειρόγραφο και προσιτό μόνο στην ολιγαρχία.. Εκείνο που κάνει το έργο τέχνης δεν είναι η τεχνική αλλά η συγκίνηση που εκπέμπει. Γιατί η τέχνη (η καθεμιά από τις καλές τέχνες) έχει το μεγάλο προσόν να αγγίζει το θεατή-αναγνώστη-ακροατή με άπειρα συναισθήματα και συγκινήσεις, που αν ο κόσμος είχε ευαισθητοποιηθεί και προσπαθούσε να «διαβάζει» τις καλές τέχνες θα ήταν σίγουρα καλύτερος... Η τεχνική όσο τέλεια και να’ναι–και πρέπει να’ ναι–έρχεται δεύτερη. Στην αξία του έργου τέχνης, δε θα ’ταν υπερβολή να πούμε πως ένα έργο χωρίς τη μαγική δύναμη που εκπέμπει για να συγκινήσει τον άνθρωπο, είναι απλώς «εργόχειρο». Το έργο τέχνης είναι κατάθεση ψυχής!....».

Διαχώριζε πάντα τα μικρά από τα μεγάλα. Ήταν ένας εύκολα ευχαριστημένος άνθρωπος στην καθημερινότητα, που αγαπούσε τα μικρά πράγματα στη ζωή και τα χαίρονταν πολύ, ένας καλός συνομιλητής και φίλος, χαιρόσουν να δουλεύεις μαζί του στο εργαστήριο,   αγαπητός στην παρέα…  Αλλά δεν σήκωνε μύγα στο σπαθί του όταν μιλούσε για τα μεγάλα, για τις αρχές του: για το κόμμα και το κίνημα, για την πανανθρώπινη κοινωνία που ονειρευόταν, για την Ειρήνη, για την Τέχνη και τη δουλειά των καλλιτεχνών.. 

Καταδίκαζε σκληρά  τον Ιμπεριαλισμό, την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, τον πόλεμο και τη βία της εξουσίας,  την παραπληροφόρηση των ΜΜΕ, την υποκουλτούρα, την υποβάθμιση της Παιδείας, την εμπορευματοποίηση της Τέχνης. Τον Καπιταλισμό και όλους όσους τον υπηρετούν..

Ο Βαρλάμος ήταν παρών στις ανάγκες του λαϊκού εργατικού κινήματος, στους αγώνες του ΚΚΕ.

Μετείχε ενεργά στις διεργασίες του μαζικού κινήματος των εικαστικών καλλιτεχνών, στο Επιμελητήριο Εικαστικών Τεχνών Ελλάδος, στην Ένωση Πτυχιούχων  Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών (ΕΠΑΣΚΤ) στην ΕΕΔΥΕ και την τότε ΠΑΠΟΚ . Ως μέλος του Καλλιτεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος,  χρημάτισε αντιπρόεδρος του την περίοδο 1976-77.

Συμμετείχε με τους άλλους   καλλιτέχνες στους αγώνες για την απελευθέρωση της τέχνης από το εμπόριο και για την επαγγελματική κατοχύρωση των καλλιτεχνών. 

Μάλιστα ήταν πολέμιος στην αρίθμηση των έργων χαρακτικής, θεωρώντας ότι η αρίθμηση ήταν μια προσταγή του εμπορίου της Τέχνης και μόνο. Θεωρούσε ότι ο καλλιτέχνης πρέπει να είναι ελεύθερος να διαθέτει,  να μοιράζει απλόχερα το έργο του έξω από κάθε συλλεκτικό κανόνα...

  

Σήμερα το κόμμα μας ολοκληρώνει τις εργασίες αποκατάστασης του χώρου του εργαστηρίου του Γ.Β. , ώστε να λειτουργήσει σύμφωνα με την επιθυμία του. Για να δημιουργούν και μαθαίνουν εκεί οι καλλιτέχνες… Προσπαθήσαμε να μην αλλάξουμε τίποτε στο χώρο. Να τα κρατήσουμε όλα όπως μας τα άφησε: τα εργαλεία και τα μηχανήματα, τα έπιπλά του, τα υφαντά της μάνας του... .

Θα λειτουργεί εδώ το εργαστήριό του της Χαρακτικής, όπως ακριβώς το άφησε, με τη μαντεμένια  πρέσα του Γιάννη Κεφαλληνού και την πρέσα ξυλογραφίας του χαράκτη Δημήτρη Δάβη, πρέσσες χυτές από τον 19^ο αιώνα, καθώς  και με μια μεγάλη πρέσα ξυλογραφίας που σχεδίασε ο ίδιος ο Βαρλάμος για να τυπώνονται οι πολύ μεγάλες ξυλογραφίες του. 

Θα είναι ελεύθερο εργαστήρι, ανοιχτό,  σε κάθε έναν που αγαπά την τέχνη, σε συλλόγους και ομάδες, σε κάθε νέο χαράκτη, σε κάθε εικαστικό καλλιτέχνη που θέλει εκεί να δημιουργήσει. Παράλληλα θα υπάρχουν εκεί οι σημειώσεις και το αρχείο του, στη διάθεση κάθε ιστορικού ερευνητή καθώς και η πλούσια  βιβλιοθήκη του που υπάρχουν όχι μόνο τα βιβλία που φιλοτέχνησε ο ίδιος και τα εικονογράφησε, αλλά και εκείνα τα βιβλία που διάβαζε και αγαπούσε. 

Στο χώρο που ζωγράφιζε, χωρίς να αλλοιωθεί το χαρακτήραςτου, έχει δημιουργηθεί ένα μικρό εκθετήριο όπου με περιοδικές εκθέσεις θα παρουσιάζεται το έργο τουΒαρλάμουστο κοινό,καθώς και θα φιλοξενούνται πολιτιστικές και μορφωτικές δράσεις, κρατώντας το χώρο του όπως το ήθελε, ζωντανό.

Έχουμε από εδώ και πέρα πολλή δουλειά: πρώτα πρώτα να δουλέψουμε ώστε γίνει ηλεκτρονικά προσβάσιμο το τεράστιο αρχείο του ΓΒ, όχι μόνο τα έργα του αλλά και οι σημειώσειςτου, οι σκέψεις του και τα προσχέδιά του, ώστε να είναι στη διάθεση κάθε μελετητή …Επίσης να γίνει γνωστό, να ζωντανέψει το εργαστήριό του με νέους κάθε ηλικίας που αγαπούν την τέχνη και που θα δημιουργούν. Να γίνει ο χώρος Λεάγρου 23 ένα πραγματικός χώρος πολιτισμού.  

Κλείνοντας θέλω να ευχαριστήσω όλους όσους βοήθησαν στην ανακαίνιση και την επιμέλεια του χώρου: στους συντρόφους εργάτες και τεχνικούς που συντήρησαν και φρόντισαν το χώρο, στους συντρόφους από τη σπουδάζουσα και τον τομέα Καλλιτεχνών που βοήθησαν σε μια πρώτη ταξινόμηση των βιβλίων και των εργαλείων του, στους συντρόφους από το Αρχείο του ΚΚΕ που τόσα χρόνια κατέγραψαν, φύλαξαν και συντήρησαν  τα έργα του, τους συντρόφους από το Τμήμα Πολιτισμού και τη Σύγχρονη Εποχή, την ΚΕ για τη στήριξή τηςκαι  όλους όσους συνέβαλαν  στο να φτάσουμε σήμερα στο σημείο να ανοίξουμε το χώρο, παρά τις δυσκολίες, σύμφωνα με την επιθυμία του, φόρο  τιμής στο δάσκαλο, τον άνθρωπο, τον σύντροφο Γιώργη Βαρλάμο.»

 

Μετά το πέρας των προσφωνήσεων, ακολούθησε ξενάγηση στο εργαστήριο και τον εκθεσιακό χώρο  προς τους επισήμους και τους υπόλοιπους παρευρεθέντες από την κ. Ευα Μελα και προσφέρθηκαν εδέσματα και κρασί. 

 

Τέλος θα θέλαμε να τονίσουμε εδώ οτι στη συνεδρίαση του ΔΣ του Συλλόγου μας στις 3/6/2023 πήραμε ομόφωνα απόφαση να επισκεφθούμε το Εργαστήρι του Γιώργη Βαρλάμου και την εκθεση μετά το καλοκαίρι, η οποία θα είναι ανοικτή εως 22/10/2023.