Δημοσιεύτηκε στο φύλλο 37 Ιανουάριος – Φεβρουάριος 2003
Προπολεμικά, την ήρεμη ατμόσφαιρα του χωριού μας, τις βραδινές κυρίως, ώρες, διέκοπτε το «ντελάλισμα›› του Χουλιαρά του ντελάλη.
Κρατώντας το μπαστούνι του και χτυπώντας το στα καλντερίμια, διέσχιζε τους δρόμους του χωριού ντελαλίζοντας.
Ο Χουλιαράς ήταν τυφλός. Εμενε με την οικογένειά τον κοντά στο υδραυλικό. Με το μπαστούνι του πήγαινε παντού. Πήγαινε στα χωράφια του να σκάψει, να σπείρει μα κυρίως ήταν ο ντελάλης, το στόμα του χωριού.
Ήταν γραφικός, και διαλαλούσε με τη γνωστή τραγουδιστή φωνή του, τις κάθε είδους ανακοινώσεις.
«Απόψε στις έξη η ώρα στου Χιλέφου το μαγαζί θα παίξει Καραγκιόζης. Δύο δραχμές το εισιτήριο για τους μεγάλους και ένα πενηνταράκι για τους μικρούς. Μη χάσετε το θέαμα».
Αλλη μέρα:
«Ακούσατε, ακούσατε. Απόψε στης Ειρήνης το μαγαζί θα παιχτεί κινηματογραφική ταινία. Μην τη χάσει κανείς. Σπουδαία η υπόθεση θα κλάψετε με την ψυχή σας. Το εισιτήριο πολύ φτηνό, τρεις δραχμές».
«Το απόγευμα στις πέντε η ώρα θα γίνει δημοπρασία για τις ελιές της εκκλησίας. Όποιος ενδιαφέρεται να τρέξει».
«Ακούσατε, ακούσατε, αύριο στη Βρωμονέρα θα μοιραστούν τα λαχίδια (μερίδια) Όποιος ενδιαφέρεται να πάει. Αύριο μόνο θα είναι ο αντιπρόσωπος της κοινότητας, άλλη μέρα δεν θα Ξαναπάει. Θα τα χωρίσει σε μερίδια και θα τα κληρώσει στους ενδιαφερομένους,
«Στο παλιοπήγαδο βρέθηκε ένα αρνάκι. Χάθηκε, Δεν ξέρουμε ποιανού είναι. Τώρα βρίσκεται στου Κολιόμπεη το μαγαζί. Οποιος το έχασε να πάει να το πάρει και να δώσει και σε μένα τον κόπο μου. Αυτά και τόσα άλλα διαλαλούσε απ' άκρη σ,άκρη του χωριού.
Ανέβαινε τα καλντερίμια προς τους Λενιάνους (συνοικία), από εκεί περνούσε προς την εκκλησία, προχωρούσε στους Λουκανιάνους, κατηφόριζε και από του Φλώρου προχωρούσε προς τους Κωτσάνους, έβγαινε στο σχολείο και ξαναγύριζε στα μαγαζιά.
Πολλές φορές παιδία πειραχτήρια, αργόσχολοι ή και ενδιαφερόμενοι τον πλησίαζαν και τον ρωτούσαν «Μπάρμπα Νίκο, τι είπες απόψε, τι φώναζες;››. Αυτός τότε σοβαρά, σοβαρά τους έλεγε:
«Τώρα θα σας το πω και με το στόμα» και επαναλάμβανε την αγγελία με κανονική ομιλία (με το στόμα όπως έλεγε) γιατί το ντελάλισμα το θεωρούσε κάτι άλλο και όχι ομιλία κανονική.
Ήταν τίμιος και εκτελούσε κάθε εργασία που του ανέθεταν ευσυνείδητα. Δεν άφηνε καμιά γειτονιά χωρίς ενημέρωση.
Πληρωνόταν απ’ αυτόν που του ανέθετε το ντελάλισμα. Στις δημοπρασίες πληρωνόταν απ’ αυτόν στον οποίο κατακυρωνόταν η δημοπρασία. Στον πλειοδότη ή μειοδότη ανάλογα. Αυτός ήταν πάντα παρών και φώναζε τις προσφορές.
Εχω ακούσει ότι παλαιότερα στον κοινοτικό προϋπολογισμό αναγραφόταν κονδύλιο «για ανακοινώσεις δια κήρυκος».
Επίσης έχω ακούσει το εξής για το ντελάλισμα. Κάποια φορά ο ντελάλης Χουλιαράς πήρε τον ανηφορικό δρόμο προς Λενιάνους φωνάζοντας. «Ακούσατε, ακούσατε, στο σχολείο ήρθε ένα αυτοκίνητο γεμάτο μήλα, χαρούπια και ταχίνι». Πριν προφθάσει να τελειώσει τη διαδρομή τον πήραν μπροστά άντρες, γυναίκες και παιδιά, τρέχοντας προς το σχολείο να προλάβουν γιατί νόμισαν ότι αυτό που έφερε το αυτοκίνητο μήλα και χαρούπια δεν πουλιούνται αλλά τα χύνει.
Εκτός από ντελάλης ο Χουλιαράς ήταν και πηγαδάς. Το χωριό τότε υδρευόταν από πηγάδια. Σε κάθε γειτονιά υπήρχαν δύο – τρία πηγάδια. Αυτό όλο το χρόνο ήταν Ξέσκεπα και κατά διαστήματα ήθελαν καθάρισμα.
Μετά από συνεννόηση καθάριζαν σε κάθε γειτονιά. το ένα και τον επόμενο χρόνο το άλλο.
Το διάστημα του καθαρισμού και ώσπου να μαζέψει καινούριο νερό οι γείτονες υδρεύονταν από το άλλο. Ο καθαρισμός γινόταν το καλοκαίρι.
Μετά από ανακοίνωση (ντελάλισμα) άδειαζαν το πηγάδι από το νερό. Έδεναν τον Χουλιαριά με σχοινιά και τον κατέβαζαν στο πηγάδι. Αυτός γέμιζε ζεμπίλια με πέτρες και λάσπη και οι άλλοι τα ανέβαζαν. Αν και τυφλός καθάριζε πολύ καλά τα πηγάδια.
Όταν ήταν βέβαιος ότι το είχε καθαρίσει καλά, φώναζε και τον ανέβαζαν δεμένο με σχοινιά. Το πηγάδι σιγά - σιγά από τις φλέβες μάζευε νερό. Επί ένα μήνα δεν έπαιρναν από εκεί νερό να πιουν οι γείτονες. Έπαιρναν από το άλλο.
Όταν πέθανε ο Χουλιαράς στο ντελάλισμα τον αντικατέστησε «Ο υπουργός›› ψευδώνυμο του Παπανικολάου. Στα πηγάδια δεν βρέθηκε κάποιος να τον αντικαταστήσει.
Σήμερα τα επαγγέλματα αυτά έχουν χαθεί. Του ντελάλη το αντικατέστησε το μεγάφωνο και τα αυτοκίνητα, που φθάνουν και στο πιο ακραίο σημείο του χωριού.
Του πηγαδά, χάθηκε τελείως. Τώρα υπάρχουν οι βρύσες από τις οποίες υδρεύονται όλα τα χωρία. Τα πηγάδια, άλλα τα σφράγισαν, τα έκλεισαν και άλλα τα διατηρούν σαν μουσειακά στοιχεία.