Αγαπητοί φίλοι Πρόεδρε και μέλη του Δ. Σ. του Προοδευτικού Συλλόγου Ανδρονιάνων-Δένδρων,
θέλω πρώτα να σας ευχαριστήσω θερμά για την ιδιαίτερη τιμή που μου κάνατε, να μου δωρίσετε ένα φωτογραφικό αντίγραφο της ανέκδοτης εργασίας του Ιωάννη Ντεγιάννη για το γλωσσικό ιδίωμα των Ανδρονιάνων. Η κίνησή σας αυτή αποτελεί για μένα, πέρα από την πρακτική σπουδαιότητά της σε σχέση με τα προσωπικά-γλωσσικά μου ενδιαφέροντα, και μια έμμεση αναγνώριση της όποιας συμβολής μου στη διεύρυνση της δημόσιας συζήτησης για την ιδιωματική γλώσσα της περιοχής μας, κυρίως μέσα από το μικρό περιοδικό «Λέου», που πριν από λίγα χρόνια εξέδιδα.
Αγαπητοί φίλοι, με αφορμή μια πρώτη σύντομη συζήτηση με τον κ. Πρόεδρο όταν μου παρέδωσε την εν λόγω εργασία, παίρνω το θάρρος να σας προτείνω μερικά πράγματα σχετικά με τη διαχείρισή της. Δεσμεύομαι δε ότι δεν θα κοινοποιήσω σε τρίτους ό,τι γράφω στη συνέχεια, ούτε θα το δημοσιεύσω, χωρίς εννοείται αυτό να θεωρηθεί δεσμευτικό για τις όποιες δικές σας επιλογές.
Πρώτα-πρώτα θεωρώ δεδομένο ότι η εργασία του Ι. Ντεγιάννη θα πρέπει, με τον τρόπο που θα γίνει ευρύτερα γνωστή, να ωφελήσει το χωριό και τους κατοίκους του, τους συμπατριώτες μας που δεν διαμένουν εδώ, τις νεότερες γενιές συμπατριωτών, τωρινές και μέλλουσες, όπως και κάθε ενδιαφερόμενο, είτε ερευνητικά είτε απλώς πληροφοριακά, για την γλώσσα των Ανδρονιάνων, που είναι ιστορικά, ίσως το πιο βασικό στοιχείο της κοινωνικής και πολιτιστικής ταυτότητας του χωριού.
Για την ουσία του πράγματος έχω να παρατηρήσω τα εξής:
Το κείμενο στην φωτογραφική του αναπαραγωγή, χωρίς καθόλου να ευθύνεται η ποιότητά της (αντίθετα, η ποιότητα είναι πολύ καλή), είναι αρκετά δύσκολο στην ανάγνωσή του. Κατά τη γνώμη μου για τρεις κυρίως λόγους, τους εξής:
1. Ο σχετικά δύσκολος γραφικός χαρακτήρας του Ντεγιάννη.
2. Η όχι καλή ποιότητα στο χειρόγραφο όπως είναι αυτό σήμερα, των αποτυπωμένων συμβόλων, είτε αυτό οφείλεται στο ξεθώριασμα της μελάνης σε κάποια σημεία λόγω πολυκαιρίας, είτε στην μέτριας ποιότητας ύλη που χρησιμοποιήθηκε στην αρχική καταγραφή. Και
3. Η σπανιότητα των λέξεων (άγνωστες πολλές από αυτές στο μέσο σημερινό αναγνώστη), η οποία δεν επιτρέπει την εύκολη διασταύρωσή τους, με λογική συνέπεια τη δυσχέρεια στην ανάγνωση και από αυτή την άποψη.
Προτείνω λοιπόν τα εξής:
Η εργασία να καθαρογραφτεί σε ψηφιακό κείμενο. Αυτό δεν είναι κάτι απλό λόγω των δυσκολιών στην ανάγνωση, που επεσήμανα. Για αυτό, αντί να επιφορτισθεί την καθαρογραφή στο κομπιούτερ ένα πρόσωπο, νομίζω ότι είναι πιο σωστό να αναλάβει τη δουλειά αυτή μια μικρή ομάδα (3-5) ενδια-φερόμενων εθελοντών, που εί δυνατόν να έχουν κάποια σχέση με τα γλωσσικά ή φιλολογικά θέματα. Έτσι θα επιμεριστεί η δουλειά, θα κερδηθεί χρόνος, ενώ τα μέλη της «τεχνικής» αυτής ομάδας, θα μπορούν σε τακτά διαστήματα να διασταυρώνουν τα μεταγραμμένα κείμενα που έχουν ετοιμάσει. Επικεφαλής και υπεύθυνος για αυτή την ομάδα θα πρέπει κατά τη γνώμη μου να είναι κάποιος φιλόλογος με καταγωγή από το χωριό ή έστω την ευρύτερη περιοχή, για να έχει μια πιο ουσιαστική επαφή με το θέμα.
Εφόσον ολοκληρωθεί αυτή η εργασία, ο Σύλλογός σας θα κρίνει αν αυτή θα εκδοθεί σε βιβλίο ή αν θα αναρτηθεί στο διαδίκτυο. Η γνώμη μου είναι ότι με την προσθήκη ενός προλόγου από κάποιο πρόσωπο με ευρύτερο ή ίσως και πανελλήνιο κύρος στα γλωσσικά θέματα, είναι καλό να τυπωθεί σε ένα μικρό βιβλίο που σε όγδοο σχήμα (14 Χ 21) δεν πιστεύω ότι θα ξεπερνά τις 120 σελίδες. Η έκδοση μπορεί να γίνει σε σχετικά λίγα αντίτυπα (150-200), εφόσον επιλεγεί το ψηφιακό τύπωμα (σήμερα και οι μεγάλοι εκδοτικοί οίκοι αυτό επιλέγουν όταν τυπώνουν λίγα αντίτυπα από κάποιο βιβλίο) και αν δεν έχει περιττά «εξτρά» (λ.χ. έγχρωμες σελίδες) το κόστος θα είναι μικρό και αποσβέσιμο με την πώληση σχετικά λίγων αντιτύπων. Αν υπάρξει δε μεγαλύτερη ζήτηση, είναι εύκολο να ξανατυπωθεί. Πιστεύω ότι ένα βιβλίο-αντικείμενο θα ικανοποιήσει περισσότερο από ένα ψηφιακό, το κοινό που ενδιαφέρεται για την τοπική γλώσσα, ιδιαίτερα τους πιο μεγάλους σε ηλικία.
Σας ευχαριστώ
Κύμη 6 Φεβρουαρίου 2019 Μιχάλης Ποντίκης